Leila Guerriero en Jorge Fernández Díaz kregen de prijs: "Een factie probeert de journalistiek te domesticeren."
In een volle zaal van de Nationale Bibliotheek vierde de Nationale Academie voor Journalistiek de Dag van de Journalist met een ceremonie die in het teken stond van emotie, herinnering en een onverzettelijke verdediging van het beroep. Daar ontvingen Leila Guerriero en Jorge Fernández Díaz de Pen of Honor , een onderscheiding voor carrières die zich inzetten voor vrije meningsuiting en democratisch samenleven. Tijdens dezelfde ceremonie ontvingen de dochters van Jorge Lanata – Bárbara en Lola, zichtbaar ontroerd – het diploma waarmee hij werd erkend als erelid.
Jorge Fernández Díaz, bekroond met de Pen of Honor 2025 van de Nationale Academie voor Journalistiek van de Nationale Bibliotheek. Foto door Maxi Failla.
Het zijn geen gemakkelijke tijden voor deze beroepsgroep en Fernández Díaz, die in 2025 de Erepen ontving, zorgde voor dit geschenk door met aplomb en sereniteit een toespraak te houden die tegelijkertijd een les in zich droeg.
Hij bedankte Joaquín Morales Solá, voorzitter van de Academie , La Nación en Radio Mitre – zijn professionele thuis, zei hij – en zijn collega's, "die uitverkoren familie die de ziel van het vak vormt." Maar de toon verschoof al snel naar een krachtige waarschuwing: " De journalistiek is in het vizier van de macht. Opnieuw. Alleen wordt ze vandaag de dag lastiggevallen door haatzaaiende ingenieurs die netwerken en diensten gebruiken, en binnenkort zullen ze kunstmatige intelligentie gebruiken om journalisten in diskrediet te brengen."
De verdediging van journalistiek als verzet werd het centrale aandachtspunt van zijn boodschap. "Ze vallen ons aan omdat we gevaarlijk zijn. Omdat we de sluier van bedrog kunnen doorbreken . Als we geen ongemakkelijke dingen zouden zeggen, zou democratie niet mogelijk zijn. Alleen monoloog, hegemonie en zelfcensuur zouden bestaan."
Om die reden erkende hij de inspanningen van de " journalistieke infanterie, die vaak meerdere banen tegelijk heeft omdat ze slecht betaald worden , maar die dagelijks door het gebied reist en ons zeer waardevolle informatie brengt uit de diepste krochten van het onneembare paleis."
En hij ging nog verder: hij stelde dat "een factie de journalistiek probeert te domesticeren, door journalisten af te schilderen als vijanden van het volk", in wat hij omschreef als een "overheidsbeslissing met criminele gevolgen".
Eén stroming wil de journalistiek domesticeren en bestempelt journalisten als vijanden van het volk.
"Ze willen het stomme idee in stand houden dat de journalistiek op uitsterven staat", waarschuwde hij. "Nee, journalistiek – in een land waar de Republikeinse oppositie de andere kant opkijkt en haar principes verloochent – is het laatste wapen van de liberale democratie en de laatste barrière tegen de grote leugen."
De schrijver en journalist, die onlangs de Nadal Novel Prize won voor zijn werk El secreto de Marcial (Alfaguara), bracht ook de bohemiensfeer van de nieuwsredacties van de vorige eeuw weer tot leven, waar hij zijn vak leerde in het gezelschap van “onbekende redacteuren die Dante en Cervantes voordroegen” en waar hij “een roeping voor het leven” smeedde.
De Jorge Luis Borges-zaal in de Nationale Bibliotheek zat bomvol tijdens de ceremonie. Foto: Maxi Failla.
De passie, zei hij, is nog steeds springlevend, maar vereist zelfkritiek: " Sommige collega's sluiten zich aan bij vuile campagnes en herhalen slogans die door mandarijnen met portemonnees worden gedicteerd. Ons publiek kan niet onze tiran zijn. Als we moreel gezag verliezen, verliezen we alles ."
Hij citeerde ook Arturo Pérez-Reverte: "Als je een notitieboekje en een pen bij je hebt, zou de burgemeester bang voor je moeten zijn." Voor Fernández Díaz vat dit oude gezegde de essentiële rol van journalisten samen: machthebbers zonder angst uitdagen, zelfs als dat hun een ongemakkelijk gevoel geeft.
De dochters van Jorge Lanata – Bárbara en Lola – ontvingen het diploma waarmee hij werd erkend als Ere-academicus. Foto: Maxi Failla.
Na de ceremonie, toen Clarín hem vroeg naar de huidige uitdagingen, was hij bot over technologische vooruitgang: "Wat er met AI gaat gebeuren, weten we niet. Wat we wel weten, is dat elke keer dat ze zeiden dat iets zou verdwijnen, het niet gebeurde. Nu zeggen ze dat de journalistiek gaat verdwijnen. Dat gaat niet gebeuren ."
"Ik weet niet of ik veel heb gedaan voor de vrijheid van meningsuiting," begon Guerriero zijn act, "ik heb gewoon geprobeerd, en ik probeer nog steeds, verhalen te vertellen zonder reductionisme, om ruimte te maken voor nuances en tegenstrijdigheden , en om zo consistent mogelijk te zijn met een idee dat ik heb aangehangen sinds ik begon te werken, en dat idee is dat het niet gaat om er als eerste te komen, of er sneller te komen, maar om er beter te komen."
Leila Guerriero, de ontvanger van 2024, wordt vergezeld door Joaquín Morales Solá, voorzitter van de Nationale Academie voor Journalistiek. Foto: Maxi Failla.
Leila Guerriero, de winnaar van de prijs in 2024 , werd geboren in Junín, provincie Buenos Aires. Ze begon in 1991 met het schrijven van journalistieke teksten met haar unieke pen voor het tijdschrift Página 30. Sindsdien heeft ze talloze verhalen gepubliceerd die de grenzen van het bekende grondig aantasten. Haar meest recente boek, La llamada (De Roep ), ontving de Critics' Award op de Internationale Boekenbeurs van Buenos Aires.
Tijdens de ceremonie hield ze een nuchtere en oprechte toespraak. Ze blikte terug op haar beginjaren en bedankte degenen die haar hadden geholpen haar stem te vinden: Lanata, zei ze, gaf haar haar eerste baan , en Fernández Díaz was de eerste die haar vertelde "wat je ook nodig hebt, wanneer je het ook nodig hebt" toen ze de krant La Nación verliet.
Journalisten Norma Morandini, Daniel Santoro en Miguel Wiñazki, samen met Claríns adjunct-hoofdredacteur Ricardo Roa, waren onder de aanwezigen op de Journalistendag van de Nationale Academie voor Journalistiek. Foto: Maxi Failla.
Maar ze herinnerde zich dat Lanata ook deed wat mentoren doen: hij zag in Leila de geweldige journaliste die ze vandaag is. Ze legde het als volgt uit: "Ik vond het veelzeggend dat deze erkenning te danken was aan de man die een journalist in mij zag voordat ik me realiseerde dat ik er een was , en aan de man die, als journalist met veel meer jaren ervaring dan ik, bereid was om een handje te helpen in een zeer moeilijke tijd ."
Dat ik hier ben, komt doordat anderen de weg voor mij en vele anderen in Latijns-Amerika, Centraal-Amerika en Spanje hebben vrijgemaakt om zich in te zetten tegen de noodsituatie.
Guerriero bracht ook hulde aan degenen die haar voorgingen : "Maar als ik hier ben, dan is dat omdat anderen de weg voor mij en velen zoals ik in Latijns-Amerika, Centraal-Amerika en Spanje hebben geplaveid, om tegen de urgentie in te kunnen werken, om te kunnen beweren dat de nodige tijd nodig is om een kroniek of een profiel in de loop van maanden te schrijven, om zich te kunnen verzetten tegen de haast, de clicks, de tirannie van wat zij het publiek noemen en dat velen van ons nog steeds 'de lezers' noemen."
Onder hen noemde hij Rodolfo Walsh, Tomás Eloy Martínez en María Moreno , en hij noemde speciaal Martín Caparrós , een naam die luid applaus oogstte. "Wat hij heeft bereikt met zijn werk als journalist en het leiden van workshops in verschillende Spaanstalige landen, waarbij hij het werk van collega's van verschillende generaties heeft ondersteund, was en is immens", herinnerde hij zich.
Jorge Fernández Díaz, ontvanger van de Pen of Honor 2025 van de Nationale Academie voor Journalistiek, begroet Ricardo Kirschbaum, hoofdredacteur van Clarín. Foto door Maxi Failla.
Met deze onderscheiding sluiten Guerriero en Fernández Díaz zich aan bij een vooraanstaande lijst van journalisten die door de Academie worden geëerd, waaronder onder meer Tomás Eloy Martínez, Magdalena Ruiz Guiñazú, Carlos Pagni en Graciela Mochkofsky.
In een interview met Clarín zei de auteur van onvergetelijke boeken zoals Los suicidas del fin del mundo : "Het genre dat ik schrijf is verhalende journalistiek, niet het alledaagse soort, maar ik denk dat we hiermee moeten stoppen, moeten proberen beter na te denken, ons niet moeten laten bedwelmen door het geluid en de woede , voor zover dat mogelijk is, want ik begrijp dat persoonlijke aanvallen erg sterk zijn."
Joaquín Morales Solá, voorzitter van de Nationale Academie voor Journalistiek, tijdens de Dag van de Journalist in de Nationale Bibliotheek. Foto: Maxi Failla.
Onder de aanwezigen waren Ricardo Kirschbaum , hoofdredacteur van Clarín ; de plaatsvervangend hoofdredacteur van Clarín , Ricardo Roa ; Claudio Jacquelin , plaatsvervangend secretaris-generaal van de krant La Nación; voormalig rechter Ricardo Gil Lavedra , voorzitter van het Openbaar College van Advocaten van de Federale Hoofdstad; Roberto Guareschi , secretaris-generaal van de redactie van Clarín tussen 1990 en 2003; journalisten Alfredo Leuco, Daniel Santoro, Silvia Naishtat , Silvia Fesquet, Clarín-columnist Eduardo Van der Kooy , Norma Morandini, Miguel Wiñazki , producer Andrea Rodríguez en kunstenaar Sarah Stewart Brown , ex-partners van Jorge Lanata; voormalig minister Graciela Fernández Meijide.
Ook aanwezig op het evenement waren vertegenwoordigers Silvana Giudici, Facundo Suárez Lastra en Facundo Manes ; de voorzitter van FOPEA, Paula Moreno ; de president van Poder Ciudadano, Martín D'Alessandro ; en onder vele anderen het hoofd van ADEPA, Martín Etchevers .
Het evenement werd afgesloten met een op het scherm geprojecteerd citaat dat de geest ervan samenvatte: "Alleen door open discussie en ongehinderde informatie is het mogelijk om antwoorden te vinden op grote collectieve problemen." In tijden van polarisatie en digitale ruis liet de ceremonie één zekerheid achter: er zijn nog steeds journalisten die geloven dat de waarheid vertellen een moedige daad is.
Clarin
